کاوه ایرانی-
روزنامه نگار/

در پی بالا گرفتن تنش میان ایران و آمریکا در هفته های اخیر، کشورهای غربی بار دیگر به بهانه حفظ امنیت آبراه خلیج فارس و تنگه هرمز، به این منطقه لشکرکشی کردند. این در حالی است که پیش از این جمهوری اسلامی بارها اعلام کرده بود «امنیت خلیج فارس و دریای عمان باید توسط کشورهای منطقه تامین گردد». با اینحال کشورهای منطقه که برخی از آنان به پایگاه نیروهای آمریکایی تبدیل شده اند، خواهان حضور نیروهای خارجی در این منطقه به بهانه تامین امنیت کشتیرانی در خلیج فارس و دریای عمان هستند.

به گزارش «جمله» مهر ماه گذشته بود که رئیس جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل طرحی را با شعار«ائتلاف امید» و «ابتکار صلح هرمز» ارائه داد که بر اساس آن « جمهوری اسلامی ایران با همکاری کشورهای منطقه می‌تواند امنیت خلیج فارس و دریای عمان را با کمک کشورهای منطقه بوجود آورد».
رئیس جمهور همچنین پیش از عزیمت به نیویورک برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل در مراسم رژه آغاز هفته دفاع مقدس در خصوص این طرح گفته بود: « به جهانیان اعلام می‌کنیم که حضور نیروهای بیگانه برای آبراه‌های جهانی، امنیت کشتیرانی و نفت و انرژی، مشکل‌زا است اما مسیر جمهوری اسلامی ایران مسیر اتحاد، وحدت و هماهنگی با کشورهای منطقه می‌باشد».

شکست طرح «ابتکار صلح هرمز»
حدود یک ماه پس از مطرح شدن طرح «ابتکار صلح هرمز» توسط رئیس جمهور کشورمان، عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه در گفتگویی تفصیلی با راشاتودی عربی با اذعان به این موضوع که طرح مذکور مورد استقبال کشورهای منطقه واقع نشده اظهار کرده بود: « رئیس‌جمهور ما این ابتکارعمل را پیشنهاد داد و برنامه‌هایی برای صلح مطرح کرد. پیش از آن نیز ظریف پیشنهاد مجمع گفت‌وگوی منطقه‌ای را مطرح کرد که متاسفانه خیلی از آن استقبال نشد».
عراقچی همچنین گفته بود: «بعد از آن نیز ظریف پیشنهاد امضای معاهده عدم تعرض را مطرح کرد و اکنون روحانی ابتکار صلح هرمز را پیشنهاد داد تا بتوانیم از طریق گفت‌وگو به صلح پایدار برسیم. هدف اصلی طرح صلح هرمز عدم دخالت در امور داخلی دیگران و عدم تجاوز به کشورهای دیگر، آزادی کشتیرانی و ایجاد امنیت و ثبات برای تمام کشورهای منطقه است».
اما در حقیقت نفوذ بیش از حد آمریکا در کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان و همچنین تنش های چند سال اخیر ایران و عربستان عامل اصلی عدم استقبال این کشورها از طرح ایران بود. در واقع کشورهای منطقه به دلیل اختلافات ریشه دار، هیچ تمایلی ندارند تا پیرو طرح های ایران حرکت کنند و ترجیح می دهند کشورهای غربی در این منطقه حضور داشته باشند، اما ایران تعیین کننده سیاست های منطقه نباشد.
از طرف دیگر براساس اظهارات مطرح شده توسط دولتمردان حاشیه خلیج فارس در ماه های گذشته به این نتیجه می رسیم که این دولت های مرتجع حاشیه خلیج فارس و دریای عمان، ایران را عامل ناامنی منطقه می دانند و به همین دلیل تلاش می کنند برای حفظ منافع نفتی خود دست به دامان غرب شوند.

ائتلاف دریایی اورپایی ها در خلیج فارس
وزارت خارجه فرانسه، دوشنبه ۲۰ ژانویه (۳۰ دی‌ماه)، در بیانیه‌‌ای اعلام کرد که هشت کشور اروپایی از ایجاد یک ماموریت نظارت دریایی اروپایی در تنگه هرمز و خلیج فارس حمایت می‌‌کنند.
۱۶ ژانویه (۲۶ دی‌ماه)، امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه در یک سخنرانی به مناسبت سال نو میلادی در جمع نیروهای نظامی این کشور اعلام کرد ناو هواپیمابر «شارل دوگل» از ژانویه تا آوریل در پشتیبانی عملیات شمال (در خاورمیانه) به کار گرفته می‌شود.
آلمان، فرانسه، بلژیک، دانمارک، یونان، ایتالیا، هلند و پرتغال کشورهایی هستند که زیر عنوان «ماموریت نظارت دریایی اروپایی در تنگه هرمز» (EMASOH) اعلام کرده‌اند از تمام عملیات‌های مشترک در منطقه حمایت می‌کنند و مشتاقانه منتظر اعلام تعهدات بیشتر در این زمینه در روزهای آینده هستند.
ماموریت‌‌های ائتلاف اروپایی خلیج فارس پیش از این توسط دانمارک، فرانسه، یونان و هلند انجام می‌‌شد.
طبق اعلام فرانسوی‌‌ها مقرّ این ائتلاف امارات متحده عربی است و هدف از این ابتکار کاهش ناامنی و تنش‌های موجود در منطقه است.
در این بیانیه با ابراز نگرانی از افزایش ناامنی، تنش و بی‌ثباتی در خلیج فارس و تنگه هرمز در سال ۲۰۱۹ که منجر به بروز حوادث متعدد دریایی و غیردریایی تاکید شده این وضعیت پرتنش بر آزادی ناوبری و امنیت کشتی‌ها و خدمه اروپایی و غیراروپایی در منطقه تاثیر گذاشته است.
کشورهای عضو ائتلاف اروپایی خلیج فارس از به خطر افتادن مبادلات تجاری و عرضه انرژی در منطقه خلیج فارس ابراز نگرانی کرده‌ و می‌‌گویند، این وضعیت پرتنش در منطقه احتمالاً برای تمام جهان عواقب اقتصادی در پی خواهد داشت.
در بخش دیگری از این بیانیه آمده در ماموریت «بطور دقیق به ارائه اطلاعات و نظارت بر وضعیت دریایی و با استقرار روش‌های نظارتی دریایی اضافی در منطقه خلیج فارس و دریای عرب صورت خواهد گرفت».

کره جنوبی هم آمد
روز گذشته نیز کره جنوبی اعلام کرد به منظور همکاری در تأمین امنیت کشتیرانی، مأموریت یگان‌ مبارزه با دزدی دریایی خود را تا تنگه هرمز و دریای عمان گسترش می‌دهد.
وزارت دفاع کره جنوبی روز سه‌شنبه، یکم بهمن ضمن اعلام این خبر گفته که قصد دارد امنیت کشتی‌ها و اتباع این کشور را که از تنگه هرمز عبور می‌کنند، تضمین کند.
یک یگان حفاظت دریایی کره جنوبی به هدف مبارزه با دزدی دریایی از سال ۲۰۰۹ میلادی در آب‌های سومالی و خلیج عدن حضور دارد. این کشور اکنون تصمیم گرفته تا در پاسخ به فراخوان آمریکا یک فروند ناوشکن ۴ هزار و ۴۰۰ تنی، یک فروند بالگرد و یک گروهان از نظامیان خود به استعداد ۳۰۰ نفر را به منطقه اعزام کند.
پیش از این اواخر سال گذشته میلادی، دولت ژاپن نیز از تصمیم خود مبنی بر اعزام نیروهای دفاعی به تنگه هرمز خبر داده بود.
همچنین پس از توقیف نفتکش بریتانیایی به نام «استینا ایمپرو» توسط سپاه پاسداران در تنگه هرمز، ارتش سلطنتی انگلستان از اعزام چندین فروند ناو نیروی دریایی این کشور به خلیج فارس با هدف اسکورت کشتی های تجاری خبر داده بود.
در بیانیه وزارت دفاع کره جنوبی آمده است که یگان دریایی این کشور پس از استقرار در تنگه هرمز به صورت «مستقل» عمل کرده اما با «ائتلاف بین‌المللی امنیت دریایی» به رهبری آمریکا «همکاری» می‌کند. به نوشته این بیانیه، دو نفر از افسران ارتش کره جنوبی که در عملیات تنگه هرمز حضور می‌یابند، مأمور هماهنگی با عملیات نیروهای ائتلاف خواهند بود.
به گفته برخی ناظران، کره جنوبی برای همراهی با متحد شماره یک خود یعنی آمریکا تصمیم گرفته به نحوی رفتار کند که در عین حال به روابط تجاری خوبش با ایران لطمه‌ای وارد نشود.
در بیانیه وزارت دفاع کره جنوبی یادآوری شده است که ۷۰ درصد نفت مورد نیاز این کشور از راه تنگه هرمز منتقل می‌شود و کشتی‌های تجاری این کشور به طور میانگین سالی ۹۰۰ بار از این آبراه گذر می‌کنند. ۲۵ هزار تبعه کره جنوبی نیز در خاورمیانه زندگی می‌کنند.
در سال گذشته میلادی به دنبال حملات مشکوک به چند نفتکش در محدوده تنگه هرمز، تنش میان ایران و آمریکا بالا گرفت. این تنش در هفته‌های اخیر با ترور سردار شهید قاسم سلیمانی به دست آمریکا و حمله ایران به پایگاه آمریکایی در عراق تشدید شده است. در برابر تهدید ایران به بستن آبراه بین‌المللی هرمز، آمریکا به هم‌پیمانان خود پیشنهاد داده بود تا به یک ائتلاف دریایی به رهبری این کشور برای تأمین حفاظت کشتی‌های تجاری در آب‌های تنگه هرمز بپیوندند.
آمریکا هفته پیش بار دیگر در مورد تهدیدی که به ادعای این کشور متوجه کشتی‌های تجاری عبوری در خلیج فارس و آب‌های منطقه است، هشدار داده بود.